غربالگری مستمر تیروئید نوزادان؛ گامی حیاتی برای پیشگیری از عقب‌ماندگی ذهنی و اختلالات رشد

سرپرست معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان از اجرای مستمر برنامه غربالگری کم‌کاری تیروئید نوزادان در مراکز منتخب رفسنجان خبر داد و گفت: تشخیص و درمان به‌موقع این بیماری، نقشی حیاتی در پیشگیری از عقب‌ماندگی ذهنی و اختلالات رشد نوزادان دارد.

دکترمریم میرمطلبی در گفت‌وگو با خبرنگار ما اظهار داشت: کم‌کاری تیروئید نوزادان وضعیتی است که طی آن غلظت هورمون‌های تیروئیدی در خون نوزاد کاهش می‌یابد و در صورت عدم تشخیص و درمان به‌موقع، می‌تواند منجر به عوارض جبران‌ناپذیر به‌ویژه عقب‌ماندگی ذهنی شود.

وی ضمن اشاره به نقش حیاتی غده تیروئید در رشد و تکامل سیستم عصبی جنین و نوزاد افزود: هورمون‌های تیروئیدی به‌ویژه در ماه‌های ابتدایی زندگی، تأثیر مستقیمی بر رشد مغز و ضریب هوشی کودک دارند و این وابستگی تا سن دو تا سه سالگی ادامه می‌یابد.

سرپرست معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان تأکید کرد: بهترین زمان انجام غربالگری کم‌کاری تیروئید نوزادان، سه تا پنج روزگی پس از تولد است و در نوزادانی که زودتر از بیمارستان ترخیص می‌شوند، نمونه‌گیری باید حداکثر تا ۷۲ ساعت پس از تولد انجام شود.

دکتر میرمطلبی ادامه داد: انجام غربالگری مجدد برای نوزادان نارس، دارای وزن تولد کمتر از ۲۵۰۰ گرم یا بیش از ۴۰۰۰ گرم، دوقلوها و چندقلوها، نوزادان بستری در بیمارستان، نوزادان دارای سابقه دریافت یا تعویض خون، نوزادان متولدشده از مادران مبتلا به بیماری‌های تیروئیدی و نوزادانی که نتیجه آزمایش اولیه آن‌ها نامناسب گزارش شده، ضروری است.

وی ضمن اشاره به مراکز فعال در اجرای این طرح گفت: نمونه‌گیری غربالگری کم‌کاری تیروئید نوزادان در مراکز شماره یک (امام علی(ع)، پیامبر اعظم (۲)، مرکز آموزشی و درمانی حضرت علی‌بن‌ابیطالب (ع)، کشکوئیه، اسماعیل‌آباد، صفائیه، بهرمان، سرچشمه، مهمانشهر، شهید باهنر انار و لطف‌آباد انار انجام می‌شود.

وی همچنین ضمن بیان آمار اجرای برنامه در سال‌های اخیر تصریح کرد: در سال ۱۴۰۰ از میان ۶۳۹۱ نوزاد غربالگری‌شده، ۳۴ نوزاد بیمار، در سال ۱۴۰۱ نیز از ۶۳۸۰ نوزاد، ۳۴ بیمار، در سال ۱۴۰۲ از ۵۸۸۸ نوزاد غربال‌شده، ۱۵ نوزاد و در سال ۱۴۰۳ از ۵۴۱۲ نوزاد، ۳۷ مورد نوزاد مبتلا به بیماری شناسایی شده است. همچنین در نیمه نخست سال ۱۴۰۴ نیز از میان ۲۶۴۶ نوزاد غربالگری‌شده، ۱۰ نوزاد بیمار شناسایی شده‌اند.

سرپرست معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان در پایان خاطرنشان کرد: اجرای منظم و دقیق برنامه غربالگری کم‌کاری تیروئید نوزادان طی سال‌های گذشته، موجب پیشگیری از عقب‌ماندگی ذهنی در دَه‌ها نوزاد شده و همکاری به‌موقع والدین با مراکز بهداشتی، نقش تعیین‌کننده‌ای در موفقیت این برنامه ملی دارد.